Beypazarı İlçesi, Ankara İlinin 99 km. kuzeybatısında, Ayaş ve Nallıhan İlçeleri arasında, Ayaş-Güdül-Çamlıdere-Kıbrısçık-Seben-Nallıhan-Mihalıççık ve Polatlı İlçeleri ile komşu olup, yüzölçümü 1.868 km² , yüksekliği 675 metredir.

Coğrafi Yapı

Beypazarı 78 Mahallesi vardır. Şimdiye kadar Beypazarı İlçesinde tarih öncesi bakımından ilmi bir çalışma yapılmamış olmasına rağmen, eski bir tarihi olduğu bilinmektedir. Beypazarı, eski bir yerleşim yeridir. Beypazarı ve çevresinde zaman zaman toprak altından çıkan harabeler, eşyalar ve paralar üzerinde yapılan araştırma ve incelemeler sonucunda, tarih boyunca ilçe ve çevresinde sıra ile; Hitit, Frig, Galat, Roma, Bizans, Anadolu Selçuklu ve Osmanlıların egemen oldukları gözlenmektedir. Eldeki mevcut kayıtlara göre; Beypazarı İlçesi’nin Kütahya Beylerinden Germiyanoğlu Şahin Vezir (Dinar Hezar) tarafından Rumlardan alınıp Osmanlı topraklarına kattığı anlaşılmaktadır.

Bu Dinar Hezar veya Germiyan Hezarı tabirleri kısaltılarak kasabayı fetheden Beyin hatırasını yaşatmak için Bey Hezarı şeklini aldığı görülmektedir. Daha sonraları; şimdiki Beytepe Mahallesinin olduğu yer ormanlık imiş, bahsi geçen Beyin ormanlığın bir kısmını keserek bir mahalle ve bir Pazar yeri kurduğu rivayet edilmektedir. Sonraları bu meşhur Bey adına kurulan panayır şeklindeki Bu Pazar yerinde bütün çevre kasaba ve köylerinin her türlü alışveriş yaptığı tahmin edilmektedir.(Şimdiki Beytepe Mahallesi) Bu büyük ve meşhur pazarın zamanla kasabayı fetheden beyin adı olan (Hezarı) da unutturarak (Hezar) kelimesinin yerini (pazar) a bıraktığı (Germiyan) kelimesinin yerini de yalnızca (Bey) sözünün aldığı ve böylece adının Beypazarı olarak değiştiği kuvvetle tahmin edilmektedir. İlk Türk sakinlerinin de şimdiki Beytepe Mehallesi denilen yerde yerleştikleri, eski ve büyük binaların daha çok bu mahallede yapılmış olmaları dolayısıyla ( Bey ) ünvanının bu mahalleye verildiği muhtemeldir. Bucak müdürünün de Beytepe mahallesinde oturduğu da , halen burada oturanların nüfus kayıtlarından anlaşılmaktadır. Kasaba birkaç kere yangın geçirmiş olduğundan, daha çok bilgi edinmek mümkün olamamıştır.

Beypazarı’na yerleşen ilk Türklerin Maraş ve Adana yöresinden gelen Ramazan oğulları, Eşrefoğulları ve Dulkadiroğulları olduğu rivayet edilmektedir. Tamamen Oğuz Türklerinin Orta Asya’dan gelip yerleştikleri , Beypazarı Osmanlı idaresine geçtikten sonra Bursa İli Hüdavendigar Sancağına bağlı bir ( Bucak Merkezi ) Nahiye sonrada kaza merkezi olduğu, Vakıfların ( Hicri 1270-1280 ) Evkaf ve kayıtlarından anlaşılmakta olup , (1883 tarihinden itibaren ) Tanzimattan sonra Ankara Sancağına bağlı bir kaza ( ilçe ) durumuna getirildi. Beypazarı halen Ankara iline bağlı ve büyük ilçelerden biridir. Kasabanın daha önceleri Derbentçik köyünün bulunduğu yerde olduğu zamanla mahalline sığmayarak İnözü vadisine ve etrafa yayıldığı tahmin edilmektedir. Nitekim o havalide bulunan sarı tepe ve civarı kazıldığında toprak altından bina temelleri ve kiremit parçaları çıkmaktadır. Kasaba civarında muharebe geçtiğine dair bir işaret ve rivayet yoksa da büyük geçit yolları üzerinde olduğu bilinmektedir. Yolların önemini belirten şehrin giriş ve çıkışında bulunan, şehrin batısındaki muhafızlara ait gözetleme kulelerinin bulunduğu, Kale Kapısı ve Doğusunda Boğazkesen Kümbeti tarihi belgelerdir.

Beypazarı Nüfusu

Beypazarı nüfusu 2021 yılında 48.393

Bu nüfusun, 24. 119 ‘u erkek ve 24.274’ü kadından oluşmaktadır.

Yüzde olarak ise: %49,84 erkek, %50,16 kadındır

Beypazarı Ekonomisi

Beypazarı ilçesinde ekonomi; tarım, ticaret, hayvancılık, sanayi ve el sanatlarına dayanmaktadır. Tarihte Beypazarı, bütün çevre kasaba ve köylerin alışveriş için geldikleri ve Ankara esnafının mal alıp sattığı bir ticaret merkezi durumundaydı. Bu önemli ticaret merkezi; Ankara´nın başkent oluşu, Eskişehir bağlantı yolunun kullanılmaması ve Beypazarı´ndan geçen Ankara-İstanbul yolunun Kızılcahamam´a yönlendirilmesi sonucunda eski önemini yitirmiştir.

Son yıllarda ilçe nüfusunun artması, küçük esnaf ve sanayinin kalkınması, tavukçuluk, sebzecilik, arıcılık, sütçülük ve ticaretteki canlanma ve gelişimle birlikte gözle görülür bir ilerleme olmuştur. İlçe nüfusunun % 67´si tarımla uğraşmaktadır. Modern tarım araç ve teknikleri sayesinde daha fazla ürün alınmaya başlanmıştır. Küçük sanayi ve el sanatları da halkın geçim kaynağı haline gelmeye başlamıştır.

Beypazarı `TARIM`

Tarım alanlarının % 67´si kıraç % 13´ü suludur. Kıraç alanın 2/3´si her yıl ekilmekte, 1/3´i ise nadasa bırakılmaktadır. Sulu alanlarda yılda 2, bazı durumlarda 3 mahsul alınmaktadır. Nadasın, kapalı nadas haline dönüştürülmesi için çalışmalar devam etmektedir. Üretimde kullanılan kimyasal gübre miktarı her geçen yıl artarak; 1992 yılında 1.196.250 ton gübre kullanılmıştır. Zirai mücadele için 12 ton ilaç kullanılmıştır. Köylülerimizin kalkınması ve üretiminin değerlendirilmesi amacıyla ilçe sınırları içerisinde 6 adet Tarım Kredi, 3 adet Köy Kalkındırma Kooperatifi kurulmuştur. Tarla arazilerinin büyük kısmında sebzecilik yapılmaktadır. Sebzecilikte ilk sırayı havuç almaktadır. Son yıllarda İlçe Tarım Müdürlüğü´nün kontrolünde kullanılan zirai ilaç ve gübreler sonucunda üretim büyük miktarda artmış; Beypazarı,havuç üretiminde Türkiye genelinde söz sahibi olmuştur. Çeltik, ıspanak, turp ve soğan da ilçenin gözde tarım ürünlerindendir. Meyve olarak armut, elma, kavun ve karpuz bolca yetiştirilmektedir. Kırbaşı ve köylerinde; hububat, Aladağ, Kirmir, İlhan ve Süveri Çayları vadilerinde yeraltı suyu kaynakları zengin olduğundan çeltik ve sebze üretimi yapılmaktadır. Karaşar Bucağı dağlık olduğundan mera arazisi olarak kullanılmaktadır. Merkez ilçe ve köylerde daha çok havuç, ıspanak, turp ekilmektedir.

Beypazarı Hayvancılık

Büyük bir bölümü dağlık bölgelerde bulunan geniş meralara sahip köyler,Beypazarı´nı önemli bir hayvancılık merkezi haline getirmiştir. Özellikle tavukçuluk, arıcılık, Ankara Keçisi ve koyunculuk ve sığırcılık büyük oranda artmıştır. İlçe ve köylerinde sığır ıslah çalışmaları genel olarak suni tohumlama yöntemiyle yapılmaktadır. Beypazarı, kaliteli tiftik veren Ankara Keçisi ile ün yapmıştır. Kaliteli tiftik keçisinden sağlıklı nesiller yetiştirebilmek için İlçe Tarım Müdürlüğü teke deposunda 95 adet damızlık teke beslenmektedir. Son yıllarda Dünya Bankası´nın yardımı ile kültür ırkı süt ineği temin edilmiş ve çoğaltılmasına yönelik çalışmalara hız verilmiştir. Bu projeyle; süt üretiminde ve süt ürünlerinde artış görülmüştür.

Beypazarı Sanayisi

eypazarı ilçesinin sanayisi çevre ilçelere oranla daha gelişmiş durumdadır. 1992 yılında Türkiye´de ilk 500 sanayi kuruluşu arasında yer alan ‘Beypi´(Beypazarı Tarımsal Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş.) ilçemizin en büyük kuruluşlarından biridir. Beypi A.Ş.; damızlık kümesleri, kuluçkahanesi ve kesimhanesi ile tam bir entegre kuruluş olarak faaliyetini sürdürmektedir. Şirket halka açık olup, Beypazarı ve Bolu´da yüzlerce işçi istihdam etmektedir. Saatte 20 ton kapasiteli, yılda 5000 tona yakın karma yem üreten Beyyem A.Ş.´ye ait karma yem fabrikası ise 1980 yılından beri faaliyettedir. Merkezi Ankara´da bulunan Özhen A.Ş.´nin kesimhanesi de ilçemizde bulunmaktadır. Tarım ürünlerine dayalı olarak 1975 yılında kurulan Güngör Çiftliği, 40 ton günlük süt işleme kapasitesindedir. İlçemizde günde 100 ton buğday işleme kapasitesine sahip bir un fabrikası da bulunmaktadır. Yine ilçemizde bulunan 2 çeltik fabrikası yılda 400-600 ton çeltik işlemektedir.

Beypazarı ilçesinde karoser sanayi Türkiye çapında üne sahip olup, çok ileri durumdadır. 1978 yılında karosercileri ve marangozları bir alana toplamak amacıyla kurulan “S.S. Beypazarı Marangozlar Sanayi Sitesi Kooperatifi”, 120.000 m2 lik arsa üzerinde 1982 yılında 219 işyeri yapımına başlamış ve bu site 1988 yılında bitirilerek hizmete açılmıştır.

Beypazarı Ticaret

İlçe nüfusunun % 6´sı ticaretle uğraşmaktadır. Geçmişteki ticari hareketlilik, Ankara-İstanbul Karayolunun Kızılcahamam´a yönlendirilmesiyle gerilemiş,son yıllarda yeniden canlanmaya başlamıştır.Nakliyeciler Derneği´ne kayıtlı 700 yük taşıma aracı ile ilçe genelinde üretilen tarımsal ürünler, başta Ankara ve İstanbul olmak üzere büyük şehirlere götürülür. Ankara Beypazarı arasında 4 firma ulaşım hizmeti vermektedir.İlce merkezinde 60 ticari taksi bulunmaktadır. Beypazarı ilçesinde gümüş işlemeciliğinin de önemli bir yeri vardır. Gümüşçüler, ulusal ve uluslararası etkinliklere ve çeşitli kurslara katılarak Beypazarı gümüşlerinin tanıtımı ve pazarlanması faaliyetlerinde etkin rol almışlardır.Gümüşler,başta Suudi Arabistan olmak üzere 18 ülkeye ihraç edilmektedir